Nowy okres programowania funduszy europejskich na lata 2014-2020 to również nowe możliwości wsparcia przedsiębiorczości społecznej w województwie warmińsko-mazurskim. A wszystko dzięki Regionalnemu Programowi Operacyjnemu Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020.

Zatwierdzony przez Komisję Europejską 12 lutego 2015 r. Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 (RPO WiM 2014-2020) jest częścią realizacji Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2025. Będzie skupiać się na wspieraniu potencjałów województwa oraz kompleksowym rozwiązywaniu problemów, przyczyniając się do budowania bazy dochodowej województwa oraz do wzrostu zatrudnienia.

Z programu zostaną dofinansowane przedsięwzięcia w obszarze m.in.: przedsiębiorczości, kształcenia, szkolenia zawodowego, technologii informacyjno-komunikacyjnych, transportu, efektywności energetycznej, gospodarki odpadami, gospodarki wodnej, ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, kultury i dziedzictwa, rewitalizacji, dostępu do usług publicznych, regionalnego rynku pracy oraz włączenia społecznego.

Środki na realizację RPO WiM 2014-2020 (ponad 1,72 mld euro) pochodzą z dwóch funduszy - 242 117 496 EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i 486 154 599 EUR z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).

RPO WiM 2014-2020 osiągał będzie wspierał przedsięwzięcia odnoszące się do następujących osi priorytetowych:
1. Inteligentna gospodarka Warmii i Mazur.
2. Kadry dla gospodarki.
3. Cyfrowy region.
4. Efektywność energetyczna.
5. Środowisko przyrodnicze i racjonalne wykorzystanie zasobów.
6. Kultura i dziedzictwo.
7. Infrastruktura transportowa.
8. Obszary wymagające rewitalizacji.
9. Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych.
10. Regionalny rynek pracy.
11. Włączenie społeczne.
12. Pomoc techniczna.

Zakładany w Programie cel dotyczący wzrostu zatrudnienia w regionie ma zostać osiągnięty m. in. poprzez rozwój ekonomii społecznej (ES). Działania wspierające ten obszar zostały zaplanowane do realizacji w ramach 11 osi tematycznej, finansowanej z Europejskiego Funduszu Społecznego – „Włączenie społeczne”. Wsparcie sektora ES ma odbywać się poprzez działalność posiadających akredytację Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej.

Ze wsparcia Ośrodków będą mogły korzystać osoby zagrożone ryzykiem ubóstwa i/lub wykluczenia społecznego (zgodnie z definicją określoną w na podstawie Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu), w tym osoby bezrobotne, które zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy znajdą się w trzeciej grupie osób (tzw. oddalonych od rynku pracy) oraz pracownicy lokalnych i regionalnych podmiotów na rzecz rozwoju ekonomii społecznej.

Wsparcie oferowane przez ośrodki będzie polegało na:
1. Świadczeniu usług animacyjnych, inkubacyjnych i biznesowych osobom wykluczonym lub zagrożonym wykluczeniem społecznym, służących zakładaniu przedsiębiorstw społecznych w tym:

1. wspieraniu tworzenia grup inicjatywnych, zainteresowanych utworzeniem podmiotów ekonomii społecznej i udzielania im niezbędnego wsparcia doradczego;
2. czasowym udostępnianiu sprzętów i pomieszczeń dla tworzonych przedsiębiorstw społecznych w ramach działalności inkubatorów przedsiębiorczości społecznej;
3. organizacji szkoleń umożliwiających uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i/lub prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej;
4. zapewnieniu pomocy doradców (m. in. w zakresie pozyskiwania przez podmioty ekonomii społecznej zewnętrznych źródeł finansowania np. w postaci pożyczek);
5. zapewnieniu dostępu do usług prawnych, księgowych, marketingowych;
6. wsparciu szkoleniowym i doradczym umożliwiającym uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i/lub prowadzenia i/lub przystąpienia i/lub pracy w przedsiębiorstwach społecznych, w tym szkolenia zawodowe potrzebne do pracy w przedsiębiorstwach społecznych i pomoc w tworzeniu biznesplanu;
7. prowadzeniu badań nisz rynkowych;
8. wspieraniu tworzenia powiatowych zespołów ds. ekonomii społecznej i paktów na rzecz ekonomii społecznej.

 

2. Udzielaniu dotacji i wsparcia pomostowego na zakładanie przedsiębiorstw społecznych, w tym:

1. specjalistyczne wsparcie szkoleniowe i doradztwo (indywidualne i grupowe) umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu osobistą pracę jego członków;
2. wsparcie doradcze, świadczone przez opiekuna przedsiębiorstwa społecznego, obejmujące doradztwo i pomoc w efektywnym wykorzystaniu przyznanych środków;
3. wsparcie psychologiczne, zwiększające zdolność do wspólnego, efektywnego działania członków grupy założycielskiej przedsiębiorstwa społecznego;
4. przyznanie środków finansowych dla przedsiębiorstw społecznych na założenie – do wysokości 20 tys. zł na:
   założyciela w przypadku spółdzielni socjalnych utworzonych przez osoby fizyczne;|
5. zatrudnioną osobę w przypadku innych, nowo założonych przedsiębiorstw społecznych;
6. przyznanie środków finansowych dla przedsiębiorstw społecznych na wsparcie pomostowe do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na okres do 12 miesięcy na:
   *założyciela w przypadku spółdzielni socjalnych utworzonych przez osoby fizyczne;
   *zatrudnioną osobę w przypadku innych, nowo założonych przedsiębiorstw społecznych.

3. Udzielaniu dotacji i wsparciu pomostowym na tworzenie miejsc pracy w funkcjonujących przedsiębiorstwach społecznych, w tym:

1. specjalistyczne wsparcie szkoleniowe i doradztwo (indywidualne i grupowe) umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do pracy w podmiocie ekonomii społecznej, a w przypadku osób przystępujących do istniejących przedsiębiorstw społecznych, dodatkowo wiedzy i umiejętności potrzebnych do prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu osobistą pracę jego członków;
2. wsparcie doradcze, świadczone przez opiekuna podmiotu ekonomii społecznej, obejmujące doradztwo i pomoc w efektywnym wykorzystaniu przyznanych środków;
3. przyznanie środków finansowych dla podmiotów ekonomii społecznej na przystąpienie lub zatrudnienie – do wysokości 20 tys. zł na każdą nowo zatrudnioną lub przystępującą osobę fizyczną;
4. przyznanie środków finansowych dla podmiotów ekonomii społecznej na wsparcie pomostowe do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na okres do 12 miesięcy na każdą nowo zatrudnioną lub przystępującą osobę fizyczną.

Ponadto z RPO WiM 2014-2020 będą finansowane działania wzmacniające i koordynujące ekonomię społeczną w regionie. Będzie się to odbywało m. in. poprzez  tworzenie regionalnych sieci współpracy OWES,  tworzenie regionalnych sieci podmiotów ekonomii społecznej (klastry, franczyzy) oraz włączanie podmiotów ekonomii społecznej w istniejące na poziomie regionalnym organizacje branżowe (sieci, klastry).

Wspierane będzie również tworzenie regionalnych sieci kooperacji podmiotów ekonomii społecznej o charakterze reintegracyjnym (Centrów Integracji Społecznej, Klubów Integracji Społecznej, Zakładów Aktywności Zawodowej, Warsztatów Terapii Zajęciowej), mających umożliwić wzajemne uczenie się i wymianę informacji oraz wsparcie tych podmiotów w osiąganiu standardów usług.

Inicjowana będzie współpraca jednostek samorządu terytorialnego, jednostek systemu pomocy społecznej, podmiotów ekonomii społecznej o charakterze reintegracyjnym, OWES dla zwiększenia synergii działań podejmowanych przez te podmioty w procesie aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i wzrostu zatrudnienia w sektorze ekonomii społecznej m.in. w celu zapewnienia ciągłości procesu reintegracyjnego, jak również w celu realizacji uzgodnionych przedsięwzięć, zawartych w programie rewitalizacji sieci miast Cittaslow, a także współpracy ww. podmiotów z innymi podmiotami takimi jak szkoły, uczelnie wyższe, instytucje rynku pracy, przedsiębiorstwa, klastry przedsiębiorstw m.in. w celu zwiększenia liczby staży i praktyk w podmiotach ekonomii społecznej czy też w typowych przedsiębiorstwach.

Budowane będą powiązania pomiędzy nauką, biznesem i ekonomią społeczną na poziomie regionalnym (spotkania, warsztaty, doradztwo, wymiana informacji) w celu nawiązania stałej współpracy. Organizowane będą przedsięwzięcia służące zwiększaniu widoczności podmiotów ekonomii społecznej jako dostawców produktów i usług oraz wspierana będzie sprzedaż produktów i usług świadczonych przez podmioty ekonomii społecznej na poziomie regionalnym (np. targi ekonomii społecznej, sprzedaż produktów i usług PES za pomocą jednego regionalnego portalu). 

Nawiązywana będzie współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego i innymi podmiotami lokalnymi w zakresie tworzenia lokalnych planów rozwoju ekonomii społecznej (spotkania, wymiana informacji, dobre praktyki, doradztwo), stosowania klauzul społecznych/społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych, zlecania zadań podmiotom ekonomii społecznej.

Wsparcie skierowane zostanie również na realizację przez podmioty ekonomii społecznej usług użyteczności publicznej i współpraca z OWES w tym zakresie, zapewnione zostanie funkcjonowanie regionalnego komitetu ds. ekonomii społecznej i organizowanie jego prac oraz tworzenie możliwości współpracy kluczowych interesariuszy w zakresie kreowania rozwoju ekonomii społecznej w regionie.

Wyznaczane będą kierunki rozwoju ekonomii społecznej, zaktualizowany zostanie wieloletni Wojewódzki Plan Rozwoju Ekonomii Społecznej oraz opracowana analiza i koordynacja jego wdrażania. Prowadzone będą działania rzecznicze sektora ekonomii społecznej na poziomie regionalnym oraz włączenie ekonomii społecznej do strategii rozwoju województw w obszarach związanych z rynkiem pracy, integracją społeczną, rozwojem przedsiębiorczości oraz innowacji, rozwojem usług użyteczności publicznej oraz innymi priorytetami, w ramach których możliwy jest regionalny rozwój ekonomii społecznej.

Koordynatorem działań na rzecz ES w województwie warmińsko-mazurskim będzie Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Olsztynie. Odbiorcami działań  w tym zakresie będą pracownicy lokalnych i regionalnych podmiotów na rzecz rozwoju ekonomii społecznej.

Dodatkowo w ramach RPO WiM możliwe będzie inwestycji finansowanie inwestycji w infrastrukturę społeczną i socjalną. Wsparcie te będzie możliwe w ramach 9 osi priorytetowej „Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych”, która zakłada dofinansowanie:

• Inwestycji w infrastrukturę na rzecz integracji społecznej (z wyłączeniem budowy nowych obiektów), przede wszystkim klubów integracji społecznej, centrów integracji społecznej i zakładów aktywności zawodowej, służących przygotowaniu do wejścia na rynek pracy;
• Inwestycje w infrastrukturę (z wyłączeniem budowy nowych obiektów) podmiotów świadczących usługi z zakresu aktywizacji dzieci i młodzieży ze środowisk najuboższych zagrożonych dziedziczeniem ubóstwa (np. centra aktywności lokalnej, świetlice środowiskowe, młodzieżowe kluby integracji społecznej), sprzyjających zmianom zachowań społecznych;
• Inwestycje w infrastrukturę socjalną (z wyłączeniem budowy nowych obiektów), służącą świadczeniu usług opiekuńczo/rehabilitacyjnych osobom zależnym tj. starszym, niepełnosprawnym, chorym psychicznie.

W dążeniu do zwiększenia skuteczności polityki regionalnej niezbędne jest tworzenie sprzyjających warunków w zakresie zwiększenia zatrudnienia w sektorze przedsiębiorczości społecznej, która stanowi skuteczny instrument aktywizacji osób mających trudności z wejściem i utrzymaniem się na rynku pracy.

Ważne z punktu widzenia rozwoju industrialnego województwa jest wparcie dotacyjne nowo tworzonych, jak również istniejących podmiotów ekonomii społecznej, tak aby umożliwić im dostosowywanie się do koniunktury gospodarczej regionu.

RPO WiM 2014-2020 odpowiada na te potrzeby poprzez utrzymanie istniejącej sieci Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej, świadczących usługi animacyjne, inkubacyjne i biznesowe, nowym, jak i istniejącym, podmiotom ekonomii społecznej; wsparcie tworzenia sieci Inkubatorów Ekonomii Społecznej, które wspierać będą powstające przedsiębiorstwa społeczne, zarówno poprzez usługi doradcze i specjalistyczne, jak i udostępnianie niezbędnej infrastruktury; wzmocnienie infrastruktury podmiotów ekonomii społecznej (m.in. zakupu niezbędnego sprzętu, dostosowania lokali do potrzeb inkubatorów) oraz koordynację ekonomii społecznej w regionie przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.

Opracowano na podstawie zapisów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 oraz Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowej „Włączenie Społeczne”.